ويژگي هاي جغرافيايي فرح‌آباد
فرح‌آباد يکی از روستاهاي تاريخي استان مازندران است كه در طول (''1230 '47 ْ36) و عرض (''3 33 '06 ْ53)جغرافيايي واقع شده است که از طرف شمال به درياي خزر، از طرف مشرق به شهرستان نكا، از طرف جنوب به شهر ساري و رشته کوه‌های البرز‌مرکزی، و از طرف مغرب به شهرستان قائمشهر محدود مي‌شود.
فرح‌آباد در 25 كيلومتري شمال شهر ساري در ورودي خزرآباد و در 3 كيلومتري ساحل درياي مازندران قرار دارد و از لحاظ دارا بودن راه‌های شوسه و جاده‌های ارتباطی، يکی از مناطق غنی استان مازندران است که اکثر جاده‌های منتهی به آن از نوع آسفالته مي‌باشند.
 
 
 شكل1 : موقعيت روستاي فرح آباد در مسير ارتباطي شهرهاي اطراف

شكل2 : طول و عرض جغرافيايي محدوده مورد مطالعه در روستاي فرح آباد
 
 
2- شناخت و مطالعه وضعيت اقليمي فرح‌آباد
 
شناخت و مطالعه وضعيت اقليمي فرح‌آباد
آب و هواي هر منطقه نتيجة تركيب عوامل متعددي است كه تغيير يك يا چند عامل آن باعث پيدايش اقليمهاي مختلف و تنوع آب و هوا مي‌شود. عوامل كنترل كنندة آب و هوايي ايران به دو دستة محلي و بيروني تقسيم مي‌شوند. عوامل محلي آنهايي هستند كه در محل موجودند و از سالي به سال ديگر تغيير نمي‌كنند، مانند زاوية تابش‌خورشيد، ناهمواري، پوشش‌زمين و ... اين عوامل در طول شب حاكميت كمتري از خود نشان مي‌دهند و عوامل ديگر دماي شب را كنترل مي‌كنند كه از سالي به سال ديگر تغيير مي‌كنند.
 بنابراين عوامل محلي به تنهايي نمي‌تواند وضعيت آب و هوايي يك منطقه را تعيين كند و نقش عوامل بيروني را هم بايد در نظر گرفت. عوامل بيروني آنهايي هستند كه در داخل ايران مستقر نبوده و از بيرون وارد كشور شده و آب و هواي آنرا كنترل مي‌كنند. آب و هوا و اقليم تا آنجا كه با آسايش انسان رابطه برقرار مي‌كند، نتيجة عواملي چون تابش‌آفتاب، دما و رطوبت‌هوا، وزش‌باد و ميزان بارندگي است.
 به طور كلي آب و هواي منطقه فرح‌آباد تحت تأثير عوامل زير مي‌باشد :
الف- نسلسله جبال‌البرز در جنوب و جهت امتداد شرقي – غربي آن 
ب- ارتفاع اين منطقه از سطح آبهاي آزاد
پ- پوشش گياهي طبيعي و جنگلها
ت- نزديكي به سواحل درياي‌خزر
ث- طول و عرض جغرافيايي
ج- جريانهاي هوايي
1-2– ارتفاع
ارتفاع پايين نواحي جلگه‌اي، اثرات عرض جغرافيايي را تا حدود زيادي خنثي كرده و موجب اعتدال هوا در اين نواحي مي‌شود. اما در بخشهاي جنوبي و جنوب‌غربي شهرستان در فاصله‌اي كم به سرعت ارتفاع يافته و كوههاي البرز به صورت ديوارة عظيم‌كوهستاني، تقريباً تمامي بخش جلگه‌اي را احاطه كرده‌اند.
 وجود اين ديوارة كوهستاني مرتفع در اشباع مولكولهاي بخار هوا و ريزش آن به صورت انواع بارش حائز اهميت در شهرستان و منطقه است؛ چرا كه اين كوهستانها هنگامي كه جريانهاي هوايي مرطوب از سطح درياي خزر برمي‌خيزند، موجب ريزش بارش در منطقه مي‌شود.
همجواري فرح‌آباد (به صورت مستقيم) با درياي مازندران موجب به وجود آوردن رطوبت‌ موجود در منطقه و فرح‌آباد مي‌شود و اين رطوبت هوا به دليل پيامدهاي اكولوژيكي حياتي منطقه به طور غيرمستقيم حائز اهميت زياد است، علاوه بر رطوبت موجود در هوا باعث كنترل نوسانات دما نيز مي‌شود.
 
شكل3 : حدود تقسيمات چهار گانه اقليمي در ايران  
 
به همين دليل نوسانات دمايي در طول شب و روز، ماه و سال نسبت به مناطق خشك و دور از دريا به مراتب كمتر است.
2-2-  جريانهاي آب و هوايي مؤثر بر فرح‌آباد 
فرح‌آباد مانند ساير نقاط مازندران در طول سال تحت تأثير سه جريان عمده آب و هوايي و تعدادي جريانهاي محلي قرار مي‌گيرد، كه هر كدام در فصل خاصي جريان داشته و ويژگيهاي خاص خود را دارند. اين جريانها به شرح زير مي‌باشند: 
1-2-2- جريان پر‌فشار سيبري
درفصل زمستان، در فرح‌آباد، يك مركز پرفشار سيبري تشكيل مي‌شود كه هواي بسيار سردي دارد. از اواخر پاييز تا اوايل بهار ، موسم وزش توده‌هاي اين جريان است. مركز پرفشار سيبري توده‌هاي هوايي سرد را به سمت جنوبي و غرب حركت مي‌دهد.
 جريان فوق كه هواي سرد و خشكي دارد، پس از عبور از فراز درياي خزر با جريانهاي موجود در سواحل درياي خزر يعني جريانهاي مرطوب مديترانه‌اي برخورد كرده و با تشكيل جبهة وسيعي موجب ريزشهاي جوي به صورت برف و باران مي‌شود. 
2-2-2- جريان اسكانديناوي 
اين جريان آب و هوايي در مواقع مختلف سال به سواحل دريايي خزر و ايران مي‌رسد منشأ آن كانوني است كه بر فراز اقيانوس اطلس يعني در قسمت شمالي آن تشكيل مي‌شود و پس از عبور از شمال اروپا و كشورهاي اسكانديناوي مقداري از رطوبت خود را از دست مي‌دهد.
 اين جريان پس از عبور از فراز درياي سياه و درياي‌خزر مجدداً رطوبت كافي گرفته و در سواحل درياي خزر موجب بارش مي‌گردد و در فصل بهار و زمستان هنگامي كه اين جريان با توده هاي قطبي برخورد مي‌كند، موجب ريزش رگبار در بهارو پاييز و برف در زمستان مي‌شود.
 
شكل4 : موقعيت فرح آباد در نقشه تقسيمات اقليمي زمستاني و تابستاني ايران  
 
3-2-2- جريانهاي مديترانه‌اي
 جريانهاي مديترانه‌اي از پاييز تا اواسط بهار بخش وسيعي از نواحي غربي و شمال ايران را تحت تأثير قرار مي‌دهد. توده‌هاي هواي مديترانه‌اي پس از عبور از فراز درياي مديترانه، جذب رطوبت كرده و به صورت ابرهاي باران زا به سمت غرب حركت مي‌كنند.
 اين توده‌هاي هوايي پس از برخورد با كوههاي زاگرس قسمتي از رطوبت خود را فرو ريخته و بخش ديگر وارد فلات داخلي ايران و نواحي‌شمالي كشور مي‌شود. با توجه به جهت حركت، رطوبت اين توده‌هاي هوايي يعني از غرب به شرق كاهش مي‌يابد. فرح‌آباد هم تا حدود زيادي تحت تأثير اين جريانها قرار دارد. 
علاوه بر جريانهاي مزبور در فرح‌آباد، جريانهاي محلي آب و هوايي نيز وجود دارند كه در نتيجة اختلاف فيزيكي هوا روي دريا و خشكي به وجود مي‌آيند. بدين ترتيب كه در نتيجة انرژي تابشي خورشيد، خشكيها زودتر از آب گرم شده و بازتاب حرارتي را پس مي‌دهند.
 به دنبال چنين شرايطي، هواي روي خشكي گرم شده به بالا صعود مي‌كند، در اين حال هواي روي آب كه به نسبت خنك‌تر است به علت اختلاف فشارمحلي ناشي از تغيير فيزيكي دما به سمت خشكي جريان مي‌يابد . در نتيجه در ساعات بعد از نيمروز جريان ملايمي از سمت دريا به سوي خشكي مي‌رود كه به دليل دارا بودن هواي نسبتاً خشك در فصل تابستان گرماي هواي ساحلي را تعديل مي‌بخشد. 
 
3-2- دما (درجة حرارت) 
مقدار انرژي خورشيدي كه در طول سال به هر نقطه از سطح زمين مي‌رسد‌‌، به شدت تابش آفتاب در آن نقطه بستگي دارد و ميزان گرما و سرماي سطح زمين عامل اصلي تعيين كننده درجة حرارت هواي بالاي آن است. 
در سردترين ماه‌های سال (دی و بهمن ) ميانگين درجه حرارت هوا 5/6 تا 7 درجه سانتی گراد بالای صفر، و در گرم‌ترين ماههای سال ( تير و مرداد ) در حدود 1/25 درجه سانتی گراد بالای صفر می باشد.
اختلاف درجه حرارت بين شب و روز چندان محسوس نيست و همين امر گرمای تابستان و سرمای زمستان را نيز تعديل می‌کند. مدت يخ‌بندان کوتاه است. عموما" زمين‌های منطقه يخ نمی‌بندد، و سرمای سخت به واسطه رطوبت فراوان تعديل می‌گردد.
در بعضی از ايام سال درجه حرارت هوا به واسطه وزش هوای گرم جنوب غربی افزايش می‌يابد.
4- 2- بارندگي
هرچه هوا گرمتر باشد، مقدار رطوبتي كه مي‌تواند در خود نگاه دارد بيشتر مي‌شود. بنابر اين اگر مقدار مشخصي از هوا با درصد مشخصي از رطوبت نسبي به مرور سرد شود، رطوبت نسبي آن افزايش يافته و در يك درجه حرارت كه به آن نقطه شبنم مي‌گويند، رطوبت نسبي هوا به 100% مي‌رسد. 
اگر اين هوا باز هم سردتر شده و دماي آن به پايين نقطة شبنم برسد، ديگر قادر به نگهداري تمام رطوبت موجود در خود نبوده و مقدار بخار آب اضافي به شكل قطرات آب بر روي سطوحي كه دماي آنها از نقطة شبنم كمتر است تشكيل مي‌گردد. 
وجود سلسله جبال‌ البرز در جنوب و ساحل درياي مازندران در شمال اين منطقه صعود دو توده هواي مرطوب بر دامنه‌هاي پرشيب كوههاي ساحلي را سبب شده و سرد شدن اين هوا تا نقطة شبنم و يا پايين تر از آن، تشكيل سيستمهاي ابري و متعاقباً وقوع بارندگي‌هاي شديد منطقه را موجب مي‌گردد.
 اين منطقه مانند اكثر مناطق جلگه‌اي مازندران داراي بارندگي فراواني است. ارتفاع اين دشتها 20- تا 20+ متر و ميزان نزولات سالانه در آنها 600 تا 800 ميلی متر مي‌باشند. 
در مناطق جلگه‌اي ميزان بارندگي در فصل بهار نسبت به فصول ديگر كمترين مقدار داشته و بيشترين ميزان بارندگي به فصول پاييز و زمستان اختصاص دارد. 
همچنين در مناطق كوهستاني بيشترين ميزان بارندگي به فصول بهار و زمستان اختصاص داشته و در فصل تابستان كمترين ميزان بارندگي وجود دارد. نزولات جوی سالانه در اين مناطق، 300 الی 1400 ميلی متر است.
نحوة توزيع بارندگي با ارتفاع (گراديان بارندگي) در ناحية فرح‌آباد بدين صورت مي‌باشد كه توزيع بارندگي در كوهستان از ارتفاع200 متري به بالا تابعي از وضع مورفولوژيكي منطقه بوده و در حوزه‌هايي كه وضع مورفولوژيكي حوزه يك روند ثابت افزايش ارتفاع را دارا باشد، به تبعيت از گراديان كاهش بارندگي مشهود است.
 يعني بدين صورت است كه به ازاي هر100 متر افزايش ارتفاع ، 25- ميليمتر از بارندگي آن كاسته مي‌شود. در ارتفاع بالاي500 متر ريزشهاي جوي در ماههاي زمستان به صورت برف بوده كه منبع بسيار مطمئني براي تأمين جريان رودخانه‌ها در بهار خواهد بود. 
 
      5- 2- رطوبت هوا 
منظور از رطوبت هوا، مقدار آبي است كه به شكل بخار در هوا وجود دارد. بخار آب به وسيلة
تبخير آب سطح درياها و اقيانوسها و همچنين سطوح مرطوبي چون گياهان وارد هوا مي‌شود. اين بخار به وسيلة جريان هوا و باد به بقية قسمتهاي سطح زمين منتقل مي‌گردد. 
هرچه هوا گرمتر باشد بخار آب بيشتري را در خود نگاه مي‌دارد. بنابراين به دليل متفاوت بودن دماي هوا در مناطق مختلف به ميزان رطوبت هوا نيز در سطح زمين به يك اندازه نيست. حداكثر رطوبت هوا در نواحي خط استوا بوده و در جهت حركت به طرف قطبين كاهش مي‌يابد. 
مقدار رطوبت موجود در هوا به طرق مختلفي از قبيل: رطوبت مطلق ،رطوبت مخصوص ، فشار بخار و رطوبت نسبي قابل بيان و اندازه گيري است كه به مقدار خيلي زيادي نسبت به زمان و مكانهاي مختلف تغيير مي‌يابد. 
رطوبت نسبي عبارت است از نسبت فشار بخار آب موجود به فشار بخار آب اشباع شده در درجة حرارت معيني از هوا مي‌باشد . به طور كلي رطوبت نسبي چند لحظه قبل از طلوع آفتاب كه درجة حرارت هوا در حداقل مي‌باشد (ساعت5/6 صبح) كمترين مقدار رطوبت نسبي در حداكثر درجة حرارت روز بين 2 الي 4 بعد از ظهر بوده و پس از اين زمان ، افزايش رطوبت نسبي تا صبح روز بعد ادامه مي‌يابد. 
حداقل و حداكثر رطوبت نسبي فرح‌آباد بين 64 تا89 درصد متغير مي‌باشد. همچنين اين ميزان در مناطق كوهستاني  به نسبت پايين‌تري در نوسان است. گرايش تقليل رطوبت نسبي از شمال به جنوب بوده به طوريكه هر چه بيشتر از ساحل دريا دور مي‌شويم ميزان رطوبت نسبي نيز كاهش مي‌يابد. 
 
 
6- 2-باد
چگونگي وزش باد در يك منطقه، عاملي مهم در تعيين جهت بناها ، تفكيك قطعات و نظام شبكه‌بندي دسترسي‌هاي شهري به شمار مي‌رود. بنابراين ضروري است كه در مراحل مختلف طراحي شهري و معماري و به خصوص هنگام جهت استقرار قطعات معماري در شهر نه تنها نوع اقليم و چگونگي تابش آفتاب